NeuroPerKog: rozwój słuchu fonematycznego i pamięci roboczej u niemowląt i dzieci

• Kierownik projektu: prof. dr hab. Włodzisław Duch, Uniwersytet Mikołaja Kopernika;
• Tytuł projektu: NeuroPerKog: rozwój słuchu fonematycznego i pamięci roboczej u niemowląt i dzieci
• Konkurs: SYMFONIA 1, ogłoszony 15 listopada 2012 r.

Celem planowanych badań jest zrozumienie wybranych procesów rozwoju zdolności percepcyjnych i poznawczych od okresu niemowlęcego po wczesne dzieciństwo. Stworzony zostanie system monitorowania zachowania i reakcji dzieci na różne bodźce w interakcji z zabawkami i odpowiednio wyposażonymi kołyskami. Pozwoli to na weryfikację hipotez dotyczących mechanizmów neuronalnych kształtujących elementarne procesy poznawcze. Badane będą reakcje dzieci ze słuchem w normie i z zaburzeniami słuchu na bodźce dźwiękowe, wpływ pozytywnego sprzężenia zwrotnego na rozwój słuchu fonematycznego, rozwój pamięci roboczej, wpływ stymulacji na rozwój zdolności skojarzeniowych, motywacji i eksploracji środowiska. Po zbudowaniu sprzętu do obserwacji i interakcji z niemowlętami (za co będą odpowiedzialni metrolodzy i elektronicy), opracowaniu metod analizy sygnałów (informatycy) i przygotowaniu materiału dźwiękowego do stymulacji (psycholingwiści) będzie można zweryfikować kilka ważnych hipotez (za co odpowiadają psycholodzy rozwojowi, psychiatrzy dziecięcy, neurolodzy i eksperci od słuchu z nauk medycznych):

1. Czy można wpłynąć na rozwój słuchu fonematycznego, nagradzając prawidłowe rozróżnianie podstawowych dźwięków mowy? Powszechnie uważa się, że konieczny do tego jest kontakt z opiekunem. Jeśli da się ten proces zautomatyzować możliwa będzie prewencja wielu zaburzeń związanych z mową, słuchem, problemami uczenia się dzieci, zwłaszcza uczenia się języków obcych o całkiem odmiennej fonetyce, można będzie przyspieszyć uczenie się mowy przez dzieci z niedosłuchem i z implantami ślimakowymi.
2. Czy nagroda za pamiętanie sekwencji dźwiękowych o coraz większej złożoności wpłynie na zwiększenie pojemności pamięci roboczej? Jeśli tak, to powinno to pozytywnie wpłynąć na inteligencję dzieci, rozbudzić ich ciekawość, chęć eksploracji środowiska i nauki.

Badania prowadzone będą w nowo powstałym Laboratorium Neuro-Kognitywnym (LNK), będącym częścią Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii (ICNT) Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu, przy współpracy z Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu w Warszawie (IFPS), Akademią Medyczną w Warszawie, oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.