Posiedzenie Rady NCN 13-14 września 2017 r.

W dniach 13-14 września 2017 r. członkowie Rady spotkali się po raz kolejny. Pierwszego dnia, oprócz posiedzeń Komisji Rady odbyło się również posiedzenie Kapituły Nagrody NCN. Kapitułę Nagrody NCN tworzy Rada i dyrektor Centrum oraz przedstawiciele fundatorów. Kapituła, po dyskusji, dokonała wyboru laureatów piątej edycji Nagrody NCN w trzech obszarach badawczych: w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, naukach ścisłych i technicznych oraz naukach o życiu. Uroczystość wręczenia Nagrody NCN 2017 odbędzie się 10 października br. w krakowskich Sukiennicach. 

Podczas obrad plenarnych Rada na wstępie przyjęła informację kwartalną o zakresie wykonywanych zadań i wydatkowanych na ten cel środkach przedstawioną przez dyrektora NCN prof. Zbigniewa Błockiego. W dalszej części spotkania, Koordynatorzy Dyscyplin przedstawili Radzie informację na temat przebiegu rozstrzygniętych przez Centrum konkursów UWERTURA 1, SONATINA 1 oraz ETIUDA 5. Omówiono również dotychczasowy przebieg konkursu MINIATURA 1. Przekazane Radzie wnioski i uwagi dotyczące przeprowadzenia konkursów będą podstawą do opracowania dokumentacji dla kolejnych edycji tych konkursów.

Głównym punktem wrześniowego posiedzenia Rady było określenie warunków przeprowadzania konkursów OPUS 14 i PRELUDIUM 14, których ogłoszenie przez Centrum zaplanowano na 15 września 2017 r. Decyzją Rady, na realizację projektów badawczych w tych konkursach zostanie przekazanych łącznie 340 mln zł, z czego 300 mln zł w konkursie OPUS 14 i 40 mln zł w konkursie PRELUDIUM 14. Szczegółowe warunki konkursu OPUS 14 zostały przyjęte przez Radę uchwałą Rady NCN nr 80/2017 natomiast konkursu PRELUDIUM 14 uchwałą Rady NCN nr 81/2017.

Po wielomiesięcznych dyskusjach w Radzie na temat kierunku modyfikacji konkursu PRELUDIUM, biorąc pod uwagę dotychczasowe wyniki tego konkursu oraz opinię środowiska naukowego, Rada zdecydowała pozostawić program PRELUDIUM w dotychczasowej formie bez wprowadzania zasadniczych zmian w jego warunkach. Tak jak w pozostałych konkursach na projekty badawcze, zdecydowano, że w konkursie PRELUDIUM będzie możliwość wnioskowania o wyższe koszty pośrednie. Od tej pory maksymalna wysokość kosztów pośrednich będzie wynosić 40% kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów aparatury. W wyniku tej decyzji, w programie PRELUDIUM zwiększono wartość górnego limitu finansowania projektów badawczych: z 60 tys. zł do 70 tys. zł w przypadku projektów rocznych, z 120 tys. zł do 140 tys. zł w przypadku projektów dwuletnich oraz z 180 tys. zł do 210 tys. zł dla projektów, których okres realizacji wynosi trzy lata. Dodatkowo, podobnie jak w konkursie SONATINA, środki finansowe przyznane decyzją dyrektora NCN na realizację PRELUDIUM będą przekazywane beneficjentom tego konkursu jednorazowo, tuż po podpisaniu umowy grantowej.

Dyskutując nad obowiązującymi regulacjami dotyczącymi kosztów w projektach badawczych, Rada wprowadziła zmiany w zasadach wynagradzania członków zespołów naukowych. Zdecydowano się znieść obowiązujące dotychczas ograniczenia związane z możliwościami finansowania zatrudnienia kierowników na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W konkursie OPUS 14 każdy kierownik projektu będzie mógł zaplanować ze środków z grantu finansowanie swojego etatu w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku naukowym w wysokości 150 tys. zł rocznie. Zatrudnianie kierownika projektu na takich warunkach będzie możliwe, o ile w okresie pobierania tego wynagrodzenia kierownik nie pobiera świadczeń emerytalnych z systemu ubezpieczeń społecznych ani innego wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę u jakiegokolwiek pracodawcy, jak również nie pobiera innego wynagrodzenia ze środków przyznanych w ramach konkursów NCN. Odpowiadając na sygnalizowaną przez biuro NCN potrzebę wprowadzenia zmian w zasadach wypłacania tzw. wynagrodzeń dodatkowych w projektach badawczych finansowanych przez NCN, Rada zdecydowała, aby ograniczyć możliwość otrzymywania wynagrodzeń na podstawie umów cywilnoprawnych przez członków zespołów naukowych zatrudnionych na podstawie umów o pracę w podmiotach realizujących projekt badawczy finansowany przez NCN. Centrum stoi na stanowisku, że umowy cywilnoprawne nie są właściwym instrumentem prawnym do wynagradzania badaczy realizujących granty za wykonywanie czynności, które pracownik wykonuje na podstawie stosunku pracy. Zdaniem dyrektora i Rady NCN, wypłacanie wynagrodzeń dodatkowych powinno odbywać się poprzez podwyższenie wynagrodzenia zasadniczego pracownika na czas wykonywania przez niego zadań związanych z realizacją projektu badawczego finansowanego przez NCN. W związku z tym, jednostki naukowe powinny rozważyć wprowadzenie modyfikacji w obowiązujących wewnętrznie regulaminach określających tryb i warunki ustalania wynagrodzeń należnych ich pracownikom, tak, aby w jak najwyższym stopniu umożliwić wykorzystanie limitów wynagrodzeń przewidzianych przez Radę w stosownych regulacjach. Szczegółowe zapisy w tym zakresie zostały przyjęte uchwałą Rady NCN nr 79/2017.

W dalszej części obrad, Rada  uchwałą Rady NCN nr 82/2017 określiła warunki oraz regulamin przyznawania środków na realizację zadań finansowanych przez NCN w konkursie DAINA na polsko-litewskie projekty badawcze. Warunki konkursu były szczegółowo omawiane i dyskutowane podczas poprzednich posiedzeń Rady. Na zadania badawcze realizowane przez polskie zespoły naukowe w ramach polsko-litewskich projektów badawczych zostało przeznaczonych 8 mln zł. Konkurs DAINA przeprowadzany przez Narodowe Centrum Nauki wspólnie z litewską agencją finansująca badania naukowe (Research Council of Lithuania, RCL) został ogłoszony 15 września 2017 r.

Członkowie Rady dużo uwagi poświęcili również omówieniu spraw związanych z konkursem DIOSCURI na utworzenie w Polsce centrów doskonałości naukowej Dioscuri Centres for Scientific Excellence. Obecnie Rada wraz z przedstawicielami biura NCN pracuje nad szczegółową dokumentacją w tym zakresie. Konkurs DIOSCURI zostanie ogłoszony w październiku br. Rada dyskutowała również nad założeniami kolejnej edycji konkursu POLONEZ. Obecnie Centrum podejmuje działania związane z uzyskaniem  finansowania tego konkursu przez Komisję Europejską z programu Horyzont 2020 Marie Skłodowska-Curie Cofund.  Decyzje w tym zakresie będą znane w najbliższych miesiącach.

Kontynuując rozpoczętą na poprzednich posiedzeniach Rady dyskusję na temat modyfikacji konkursu TANGO przedstawiono wstępne założenia zmian w trzeciej edycji tego konkursu wypracowane przez zespół NCN-NCBR i szczegółowo skonsultowane z biurami obu agencji. Zgodnie ze wcześniejszymi ustaleniami, nowa edycja konkursu TANGO przeprowadzana będzie w sposób ciągły tak, aby jak najsprawniej zapewnić kontynuację finansowania tym badaniom podstawowym, które mają potencjał aplikacyjny i szansę na wykorzystanie swoich wyników w sposób praktyczny i komercyjny. Szczegółowe warunki konkursu będą omawiane na najbliższych posiedzeniach Rady.

Na zakończenie Rada oceniła raporty końcowe z realizacji projektów badawczych finansowanych przez NCN.