Lutowe posiedzenie Rady Narodowego Centrum Nauki

W dniach 10-11 lutego 2016 r. odbyło się kolejne posiedzenie Rady NCN. Podczas obrad plenarnych członkowie Rady gościli prof. dr hab. Leszka Sirko podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Minister poinformował Radę o bieżących pracach resortu związanych ze zmianą ustawy o szkolnictwie wyższym, sposobem oceny działalności naukowej i badawczo-rozwojowej polskich jednostek naukowych oraz kształceniem na studiach doktoranckich.

Przedstawiono również działania ministerstwa w zakresie odbiurokratyzowania polskiej nauki, w tym możliwości zniesienia obowiązku stosowania Kodeksu Postępowania Administracyjnego przez agencje finansujące badania naukowe w systemie grantowym. Podczas dyskusji dotyczącej funkcjonowania dotychczasowych programów i konkursów ministra, przedstawiono plany ministerstwa w tym zakresie ukierunkowane na przekazanie niektórych z nich do realizacji przez Narodowe Centrum Nauki. Rozmawiano również o nowych inicjatywach Rady, w tym o planach związanych ze stworzeniem w NCN specjalnego modułu małych grantów adresowanych do młodego pokolenia polskich badaczy, czy też z przystąpieniem NCN do programu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) Fellowship to visit ERC grantee, skierowanego do naukowców chcących odbyć staże w zespołach badawczych realizujących granty ERC. W dyskusji poruszono kwestię zwiększenia udziału polskich naukowców w aplikowaniu o środki europejskie w ramach programu Horyzont 2020 oraz konkursów ERC, poprzez uruchomienie działań mających na celu wsparcie w tym zakresie i aktywizację zespołów badawczych w pozyskiwaniu pieniędzy spoza budżetu państwa na prowadzenie badań naukowych.

Kolejnym punktem obrad było ustalenie przez Radę wysokości środków finansowych przeznaczonych na realizację projektów badawczych w konkursach OPUS 10, PRELUDIUM 10, SONATA 10 ogłoszonych 15 września 2015 r. Decyzją Rady zwiększono o 70 mln zł nakłady na konkurs OPUS 10 oraz o 30 mln zł nakłady na konkurs SONATA 10. W związku z tym, na finansowanie projektów badawczych w konkursie OPUS 10 zostanie przeznaczonych łącznie 250 mln zł, z czego 40 mln zł w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), 102,5 mln zł w naukach ścisłych i technicznych (ST) oraz 107,5 mln zł w naukach o życiu (NZ). Na finansowanie projektów badawczych w konkursie SONATA 10 członkowie Rady przeznaczyli łącznie 60 mln zł, z czego 10,8 mln w HS, 24 mln zł w ST oraz 25,2 mln zł w NZ. Dla najmłodszym badaczy, realizujących badania w ramach konkursu PRELUDIUM 10, zostało przeznaczonych 30 mln zł, z czego w 6 mln zł w HS, 11,4 mln zł w ST i 25,2 mln zł w NZ. Oznacza to, ze w dziesiątej edycji konkursów OPUS, PRELUDIUM, SONATA naukowcy realizujący badania podstawowe otrzymają z Narodowego Centrum Nauki 340 mln zł.

Członkowie Rady ustalili także środki finansowe na projekty badawcze realizowane w polskich jednostkach naukowych przez osoby przyjeżdżające z zagranicy w ramach pierwszej edycji konkursu POLONEZ, ogłoszonym 15 września 2015 r. Rada NCN przeznaczyła dla tego konkursu 36 mln zł, z czego 7,2 mln zł w HS, 16,2 mln zł w ST oraz 12,6 mln zł w NZ. W dyskusji poświęconej POLONEZOWI, członkowie Rady podkreślili, że podstawowym celem tego konkursu jest rozwój kariery naukowej badaczy, którzy będą mieli szansę realizować ambitne projekty w polskich ośrodkach naukowych. Pierwsze międzynarodowe Zespoły Ekspertów oceniające wnioski w tym konkursie spotkają się już 18 lutego 2016 r.

Rada omówiła również zasady przeprowadzenia kolejnych edycji konkursów OPUS, PRELUDIUM, SONATA, których ogłoszenie jest planowane na 15 marca 2016 r. Jedną z głównych propozycji przedstawionych przez Radę jest możliwość otrzymywania przez jednostkę naukową środków na obniżenie o połowę pensum dydaktycznego kierownika projektu zatrudnionego na etacie naukowo-dydaktycznym, w przypadku realizowania przez niego projektu w ramach konkursu SONATA i SONATA BIS. Rada zaproponowała również uzupełnienie obowiązujących dotychczas zasad planowania wynagrodzeń w projektach badawczych finansowanych ze środków NCN. Możliwość otrzymywania przez kierownika projektu wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy dla osób niemających zatrudnienia lub zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas określony, zostanie rozszerzona również o osoby, które będą realizowały projekt badawczy w innej jednostce naukowej niż ta, w której są zatrudnieni. Wnioskodawca może zaplanować zatrudnienie etatowe dla kierownika projektu pod warunkiem, że w przypadku otrzymania finansowania, kierownik przedstawi dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy z jego dotychczasowym pracodawcą. Ostateczne zmiany w zasadach planowania wynagrodzeń w projektach badawczych finansowanych ze środków NCN zostaną ustalone przez Radę na kolejnym posiedzeniu.

W dalszej części spotkania członkowie Rady omówili główne założenia regulacji dotyczących rzetelności prowadzenia badań naukowych oraz zasad etycznych, jakim będą podlegać badania finansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Podczas posiedzenia Dyrektor NCN prof. Z. Błocki przedstawił Radzie informację kwartalną o wykonywanych zadaniach i wydatkowanych na ten cel środkach w IV kwartale 2015 r. Przewodniczący Komisji Odwoławczej Rady NCN, prof. dr hab. Janusz Janeczek, przedstawił również sprawozdanie z działalności komisji w 2015 r. Przekazano, że w minionym roku Komisja Odwoławcza rozpatrzyła 423 odwołania od decyzji Dyrektora NCN i przyznała finansowanie 16 projektom badawczym na łączną kwotę ok. 8,5 mln zł.

Na zakończenie obrad, Rada podjęła decyzję o otwarciu konkursu na koordynatorów dyscyplin. W najbliższym czasie zostanie ogłoszony konkurs na dwa stanowiska pracy koordynatorów dyscyplin nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce.

Członkowie Rady zaopiniowali również stanowiska Zespołów Ekspertów dotyczące oceny raportów końcowych projektów badawczych własnych, promotorskich i habilitacyjnych oraz raportów końcowych międzynarodowych projektów badawczych niewspółfinansowanych, pochodzących z konkursów przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do realizacji w Narodowym Centrum Nauki.

Posiedzenia Komisji Rady K-1, K-2, K-3 odbyły się 10 lutego 2016 r.