Posiedzenie Rady NCN 17-18 kwietnia 2019 r.

W dniach 17-18 kwietnia br. Rada NCN spotkała się po raz kolejny.

Pierwszego dnia członkowie Rady obradowali w ramach poszczególnych Komisji tematycznych tj. Komisji Odwoławczej, Komisji ds. Regulaminów i Procedur, Komisji ds. oceny efektów działalności NCN, a także w ramach Komisji głównych Rady NCN: Nauk Humanistycznych, Społecznych i o Sztuce (K-1), Nauk Ścisłych i Technicznych (K-2) oraz Nauk o Życiu (K-3). Drugiego dnia odbyło się posiedzenie plenarne z udziałem członków Rady, kierownictwa NCN oraz przedstawicieli Centrum, poprzedzone spotkaniem z Jarosławem Gowinem Wicepremierem, Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Na wstępie posiedzenia, w związku z aktualizacją klasyfikacji budżetowej Centrum, uchwałą nr 37/2019 Rada pozytywnie zaopiniowała zmianę planu finansowego NCN na rok 2019. W dalszej części posiedzenia podzielono środki finansowe przeznaczone na realizację zadań w ramach konkursu BEETHOVEN CLASSIC 3 ogłoszonego 14 września 2018 r. oraz konkursów SONATINA 3 i ETIUDA 7 ogłoszonych 14 grudnia 2018 r. Uchwałą nr 40/2019 Rada przyjęła, że z 30 mln zł w konkursie BEETHOVEN CLASSIC 3, na realizację polsko-niemieckich projektów badawczych w zakresie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce zostanie przeznaczonych 11,1 mln zł, natomiast na projekty w wybranych dyscyplinach nauk ścisłych i technicznych 18,9 mln zł. Decyzją Rady podjętą uchwałą nr 38/2019, na realizację projektów badawczych w konkursie SONATINA 3 zostało przeznaczonych łącznie 35 mln zł, z czego 12 mln zł w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, 11 mln zł w naukach ścisłych i technicznych oraz 12 mln zł w naukach o życiu. Rada uchwałą nr 39/2019 przyjęła, że siódma edycja konkursu ETIUDA pozwoli na sfinansowanie stypendiów doktorskich w kwocie 20 mln zł, w tym 6,73 mln zł w naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce, 7,46 mln zł w naukach ścisłych i technicznych i 5,81 mln zł w naukach o życiu.

W dalszej części spotkania uchwałą nr 41/2019 Rada dokonała wyboru Zespołów Ekspertów odpowiedzialnych za ocenę wniosków złożonych w konkursie SONATINA 3, uchwałą nr 42/2019 w konkursie UWERTURA 3, uchwałą nr 43/2019 w konkursie ETIUDA 7 oraz uchwałą nr 44/2019 w konkursie BEETHOVEN CLASSIC 3. Mając na uwadze konieczność zapewnienia rzetelności ocen oraz zagwarantowania bezstronności ekspertów, na tym etapie do publicznej wiadomości podawane są jedynie nazwiska przewodniczących zespołów. Pełna lista osób biorących udział w pracach panelowych jest publikowana przez Centrum w kolejnym roku kalendarzowym, po zakończeniu wszystkich procedur konkursowych.

Głównym punktem obrad plenarnych było określenie przez Radę warunków przeprowadzania konkursów, których ogłoszenie przez Centrum jest planowane w bieżącym kwartale. Uchwałą nr 50/2019 Rada określiła warunki i regulamin konkursu MINIATURA a uchwałą nr 51/2019 przeznaczyła 20 mln zł na finansowanie działań naukowych, które będą realizowane w ramach konkursu MINIATURA 3. Uchwałą nr 47/2019 zostały określone warunki przeprowadzania konkursu MAESTRO dla doświadczonych naukowców, którzy planują realizację projektów badawczych mających na celu realizację pionierskich badań naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy, których efektem mogą być odkrycia naukowe. Tak jak w poprzedniej edycji MAESTRO, do konkursu mogą być składane wnioski o finansowanie projektów badawczych, w których kierownik posiada co najmniej stopień naukowy doktora i w roku wystąpienia z wnioskiem lub w okresie ostatnich 10 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem, opublikował co najmniej pięć publikacji w renomowanych czasopismach bądź wydawnictwach naukowych polskich lub zagranicznych, kierował realizacją co najmniej dwóch projektów badawczych wyłonionych w drodze konkursów krajowych i międzynarodowych i spełnia co najmniej trzy z kryteriów szczegółowych. Następnie uchwałą nr 48/2019 Rada przyjęła również warunki przeprowadzania konkursu SONATA BIS. Jest on skierowany do naukowców, którzy uzyskali stopień naukowy doktora w okresie od 5 do 12 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem i którzy planują realizację projektu badawczego mającego na celu powołanie nowego zespołu złożonego z osób, które dotychczas nie współpracowały ze sobą przy realizacji projektu badawczego finansowanego w drodze konkursu. NCN w najbliższym czasie ogłosi dziewiątą edycję konkursu SONATA BIS. Zgodnie z założeniami tego konkursu, w powołanym przez kierownika nowym zespole badawczym poza kierownikiem projektu nie może być osób posiadających tytuł naukowy, tytuł profesora, stopień naukowy doktora habilitowanego lub uprawnienia równorzędne.

Rada NCN w porozumieniu z dyrekcją Centrum, w związku z planowanym wprowadzeniem przez NCN polityki otwartego dostępu do danych wytworzonych lub wykorzystywanych w ramach realizacji projektów finansowanych przez NCN, zdecydowała się na wprowadzenie w konkursach MAESTRO i SONATA BIS po raz pierwszy obowiązku załączania do wniosków informacji dotyczących planu zarządzania danymi powstałymi lub wykorzystanymi w trakcie realizacji projektu badawczego. Plan zarządzania danymi będzie oceniany przez Zespół Ekspertów, zarówno na etapie oceny wniosku, jak i raportu końcowego z realizacji projektu badawczego. W świetle zmian w zakresie finansowania wynagrodzeń i stypendiów dla studentów i doktorantów wymóg zaangażowania doktorantów do realizacji zadań w projekcie finansowanym w ramach konkursów MAESTRO i SONATA BIS nie będzie musiał być realizowany, jak do tej pory, w oparciu o Regulamin przyznawania stypendiów naukowych NCN. Doktorant będzie miał możliwość pobierania ze środków projektu finansowanego przez NCN stypendium naukowego NCN, stypendium doktoranckiego na zasadach określonych w ustawie 2.0 lub wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej. Dotychczas wnioskodawcy, dla których finansowanie projektu mogłoby stanowić pomoc publiczną byli wyłączeni z możliwości uczestnictwa w konkursie MAESTRO i SONATA BIS, ponieważ koszt stypendiów naukowych jest dla nich kosztem niekwalifikowalnym. Możliwość zaangażowania doktoranta i wypłaty wynagrodzenia w formie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej pozwoli na otwarcie konkursów również dla wnioskodawców, dla których finansowanie projektu będzie stanowić pomoc publiczną.

Rada uchwałą nr 49/2019 określiła również warunki i regulamin konkursu UWERTURA. Będzie to już czwarta odsłona tego konkursu, przeprowadzanego we współpracy z European Research Council (ERC), realizowanego na podstawie programu „Fellowship Schemes to Visit ERC Grantees”. Oprócz Polski biorą w nim udział Belgia, Chorwacja, Czechy, Estonia, Gruzja, Słowacja i Słowenia. Konkurs skierowany jest do naukowców, którzy planują wystąpić z wnioskiem w konkursach ERC. NCN finansuje koszty staży zagranicznych w wybranych zespołach naukowych realizujących granty ERC.

W dalszej części posiedzenia członkowie Rady NCN dyskutowali nad umożliwieniem w ramach konkursu OPUS finansowania projektów badawczych, które dotychczas były finansowane w konkursie HARMONIA. Decyzją Rady od wrześniowej edycji konkursu OPUS naukowcy, niezależnie od etapu kariery naukowej, będą mogli starać się o wsparcie finansowe prowadzonych badań w formie projektów badawczych, w tym również realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej nawiązanej bezpośrednio z partnerem lub partnerami z zagranicznych instytucji naukowych bądź w ramach programów lub inicjatyw międzynarodowych ogłaszanych we współpracy dwu lub wielostronnej albo projektów badawczych realizowanych przy wykorzystaniu przez polskie zespoły badawcze wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych. Wnioskodawca będzie zobowiązany przedstawić we wniosku informacje o planowanej współpracy międzynarodowej oraz opisać korzyści z niej wynikające. Więcej informacji na temat poszerzonej formuły konkursu OPUS.

Rada została poinformowana również o bieżących działaniach podejmowanych przez Narodowe Centrum Nauki jako operatora funduszy norweskich i funduszy EOG w obszarze „Badania” w zakresie badań podstawowych. Centrum planuje ogłosić pierwsze konkursy w ramach tego programu jeszcze w czerwcu 2019 r. Konkurs GRIEG przewidywać będzie finansowanie projektów badawczych realizowanych wspólnie przez polsko-norweskie zespoły badawcze, natomiast konkurs IdeaLab przewidywać będzie finansowanie innowacyjnych, przełomowych projektów badawczych dotyczących istniejących i przyszłych wyzwań społecznych.

Na zakończenie posiedzenia uchwałą nr 52/2019 członkowie Rady ocenili raporty końcowe z realizacji projektów badawczych finansowanych w ramach konkursów NCN, oraz uchwałą nr 53/2019 przyjęli stanowiska Zespołów Ekspertów dotyczące oceny raportów końcowych projektów badawczych własnych i habilitacyjnych pochodzących z konkursów przekazanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego do realizacji w NCN.