Posiedzenie Rady NCN 15 maja 2019 r.

W dniu 15 maja 2019 r. odbyło się kolejne posiedzenie Rady NCN, tym razem wyjątkowe, bo zorganizowane przy okazji Dni NCN 2019 w Łodzi.

Obrady były poświęcone omówieniu spraw związanych z bieżącą działalnością Centrum. Rada przyjęła informację o zakresie wykonanych przez Narodowe Centrum Nauki zadaniach i wydatkowanych na ten cel środkach w pierwszym kwartale 2019 r., którą przedstawił prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. Koordynatorzy dyscyplin przedstawili podsumowanie przebiegu konkursów OPUS 16, PRELUDIUM 16, SONATA 14 ogłoszonych przez NCN 14 września 2018 r. Poinformowano, że naukowcy na realizację badań otrzymają z NCN łącznie 527,6 mln zł. Podsumowując konkursy przekazano, że w ramach konkursu OPUS 16 złożono 1880 projektów badawczych, z czego 361 zostało zakwalifikowanych do finansowania na łączną kwotę 373 mln zł, w konkursie PRELUDIUM 16 złożonych zostało 1088 projektów badawczych, z czego finansowanych będzie 256 na łączną kwotę 40 mln zł, natomiast w konkursie SONATA 14 złożonych zostało 858 projektów badawczych, z czego finansowanych będzie 160 na łączną kwotę 115 mln zł.

W dalszej części obrad członkowie Rady dyskutowali nad zasadami, jakie powinny obowiązywać ekspertów w trakcie spotkań Zespołów Ekspertów oraz o możliwych sankcjach, które powinny być zastosowane przez Centrum w przypadku naruszenia tych zasad. Omówiono również propozycję włączenia w proces oceny przez ekspertów uwzględnionych we wniosku zagadnień dotyczących planu zarządzania danymi oraz aspektów etycznych planowanych badań.  Zmiany w tym zakresie zostaną wprowadzone od konkursów NCN, które zostaną ogłoszone w czerwcu 2019 r.

Rada wiele uwagi poświęciła omówieniu propozycji rozwiązań zachęcających naukowców do występowania z wnioskami o granty ERC. W dyskusjach na ten temat uznano konieczność zachęcenia badaczy starających się o finansowanie swoich badań ze środków NCN, aby jednocześnie występowali o granty ERC. Wzorując się na austriackiej agencji finansującej badania naukowe (FWF) rozmawiano na temat wprowadzenia w NCN podobnych rozwiązań w tym zakresie. Omawiając możliwości konkursu UWERTURA członkowie Rady wskazali na słabe strony programu, który nie daje gwarancji jakości z uwagi na co najmniej dwuletnie opóźnienie w złożeniu wniosku w konkursach ERC w stosunku do wstępnej koncepcji projektu prezentowanej przy staraniu się o staż w ramach konkursu UWERTURA. Na postawie przekazanych przez ERC wytycznych, uchwałą nr 58/2019 Rada skróciła do jednego miesiąca dolną granicę wymaganego czasu realizacji stażu w wybranym zespole naukowym realizującym grant ERC.

Członkowie Rady zapoznali się z założeniami konkursu ALPHORN na polsko-szwajcarskie projekty badawcze organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki wspólnie ze szwajcarską agencją finansującą badania Swiss National Science Foundation (SNSF). Konkurs przeprowadzany będzie w oparciu o procedurę agencji wiodącej (Lead Agency Procedure). W konkursie na finansowanie mogą liczyć projekty badawcze, w realizację których zaangażowane będą wspólnie zespoły naukowe z Polski i Szwajcarii. Ostateczne warunki przeprowadzania konkursu zostaną przyjęte przez Radę na kolejnym posiedzeniu.

Kluczowym punktem obrad było omówienie koncepcji nowego programu wspierającego kształcenie doktorantów w szkołach doktorskich. Rada przedyskutowała propozycję programu, który umożliwiałby pełne finansowanie części doktorantów, przy zapewnieniu zarówno wysokiej jakości naukowej realizowanych przez nich projektów badawczych, jak i właściwego rozwoju młodych naukowców pod opieką najlepszych promotorów. Konkurs skierowany byłby do podmiotów prowadzących szkoły doktorskie. W ramach planowanego projektu badawczego, którego kierownikiem byłby przyszły promotor doktoranta, można by było wnioskować o środki na badania, stypendium doktoranckie dla doktoranta oraz środki na odbycie przez niego stażu w zagranicznym ośrodku naukowym. Promotor będący kierownikiem projektu określałby tematykę planowanych badań, a w przypadku zakwalifikowania projektu do sfinansowania przeprowadziłby konkurs na doktoranta, który zostanie objęty kompleksowym finansowaniem ze środków Narodowego Centrum Nauki. Dyskusja dotycząca szczegółowych warunków przeprowadzania konkursu będzie kontynuowana przez Radę na kolejnych posiedzeniach.

Na zakończenie po przedstawieniu sprawozdania z przebiegu konkursu na stanowiska koordynatorów dyscyplin NCN, Rada uchwałą nr 57/2019 wybrała koordynatora dyscyplin w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce oraz dwóch koordynatorów dyscyplin w grupie nauk o życiu.