Dyrektor i przewodniczący Rady NCN u Premiera

W piątek 19 lipca br. dyrektor Narodowego Centrum Nauki prof. Andrzej Jajszczyk oraz przewodniczący Rady NCN prof. Michał Karoński wzięli udział w spotkaniu z Prezesem Rady Ministrów Donaldem Tuskiem poświęconemu priorytetom rządu w nauce i szkolnictwie wyższym, a także wyzwaniom i szansom stojącym przed środowiskiem naukowym w Polsce. W spotkaniu uczestniczyła Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Barbara Kudrycka, dyrektor i przewodniczący Rady NCBiR, przedstawiciele ciał reprezentujących naukowców, takich jak: Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich, Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych i Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Niepublicznych, przewodniczący Rady Głównej Instytutów Badawczych, władze PAN z prezesem prof.  Michałem Kleiberem, przewodniczący Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych, rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Warszawskiego, a także przedstawiciele organizacji grupujących młodych naukowców.

Na początku spotkania premier przedstawił działania rządu związane ze zmianami ustawy o zamówieniach publicznych, wychodzącymi naprzeciw oczekiwaniom środowiska naukowego. Następnie powiedział o konieczności nowelizacji budżetu Państwa na rok 2013 i wiążących się z tym cięciami w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego, które mają wynieść w sumie 287 mln zł. Zakres tych cięć przedstawiła szczegółowo minister Barbara Kudrycka. W stosunku do NCN redukcja  rocznego budżetu wyniesie 15 mln zł, nie obejmując funduszu wynagrodzeń, a w przypadku NCBiR budżet zostanie obniżony o 70 mln zł.

Następnie rozpoczęła się dyskusja. Zabrali w niej głos m.in. przewodniczący Rady i dyrektor NCN. Prof. Michał Karoński zwrócił uwagę na konieczność dobrego wykorzystania powstałej w ostatnich latach infrastruktury do badań naukowych, potrzebę istnienia polityki przemysłowej i wagę badań podstawowych. Podkreślił też, że Polska może być atrakcyjnym miejscem do prowadzenia badań przez naukowców z innych krajów. W tym kontekście wspomniał o konieczności wspierania inicjatyw typu teaming i twinning. Następnie poinformował zebranych o finansowaniu przez NCN młodych naukowców, od których pochodzi ponad połowa wniosków. Ostatnim tematem poruszonym przez przewodniczącego Rady NCN była efektywność badań naukowych w Polsce, która jego zdaniem jest bardzo wysoka w stosunku do nakładów budżetowych. Wbrew częstym twierdzeniom polska nauka nie jest słaba, a są i dyscypliny o bardzo wysokim, światowym poziomie, takie jak na przykład: astronomia, matematyka czy chemia.

Prof. Andrzej Jajszczyk stwierdził, że w przypadku Narodowego Centrum Nauki udało się w krótkim czasie stworzyć bardzo dobrą instytucję wspierającą polskich naukowców. Podkreślił, że mimo wysokiej jakości działań, koszty funkcjonowania NCN wyniosły w ubiegłym roku tylko 3% jego całkowitego budżetu. Zwrócił przy tym uwagę, że są w Polsce agencje wykonawcze, które przy posiadaniu wielokrotnie większych środków mają koszty sięgające 60%. NCN jest zresztą światowym rekordzistą w sensie efektywności. Ma to jednak  bardzo konkretne skutki, bo jak powiedział prof. Jajszczyk: „padamy z przepracowania na nosy”. W tym kontekście zaapelował do premiera, by, mimo koniecznych w kraju oszczędności zwiększyć środki przeznaczone w NCN na wynagrodzenia, aby utrzymać wysoką jakość tej tak potrzebnej polskiej nauce agencji.