Współpraca zagraniczna

Jednym z celów Narodowego Centrum Nauki jest współpraca międzynarodowa, obejmująca przede wszystkim kontakty z instytucjami, które, podobnie jak NCN, wspierają badania podstawowe. Współpraca ta umożliwi polskim naukowcom realizację projektów w gronie zagranicznych partnerów, a także pozwoli im się włączyć w debatę poświęconą prowadzeniu badań podstawowych oraz ich finansowaniu.

Finansowanie projektów międzynarodowych

Zgodnie z ustawą o Narodowym Centrum Nauki (Dz. U. 2010 nr 96, poz. 617), NCN finansuje realizację międzynarodowych projektów badawczych niewspółfinansowanych. Za projekt niewspółfinansowany uważa się projekt, w którego realizację zaangażowane jest międzynarodowe grono badaczy, przy czym zadania grupy badaczy reprezentujących polskie jednostki naukowe (lub inne podmioty uprawnione do ubiegania się o środki w ramach konkursów ogłaszanych przez NCN) nie otrzymują żadnego wsparcia w postaci bezzwrotnej pomocy finansowej z zagranicy (ze środków Unii Europejskiej, funduszy powoływanych przez kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub innych źródeł).

Wniosek o finansowanie zadań, za które w międzynarodowym projekcie odpowiada zespół polski, zgłasza do NCN jednostka polska. Zaangażowane w projekt grupy badaczy z innych krajów pozyskują środki na swoje działania niezależnie od polskich partnerów, starając się o fundusze pochodzące z organizacji (agencji lub fundacji) zajmujących się finansowaniem badań podstawowych w kraju ich rezydencji, lub pochodzących z innych źródeł. Warunkiem ubiegania się przez polski zespół o środki finansowe na realizację projektu międzynarodowego niewspółfinansowanego jest porozumienie pomiędzy stronami o współpracy w realizacji projektu (list intencyjny) lub podpisanie umowy międzynarodowej, w ramach której będzie realizowany projekt.

Nabór wniosków w pierwszym konkursie na  finansowanie projektów międzynarodowych niewspółfinansowanych ogłoszonym przez NCN zakończył się 17 czerwca 2011. O środki w wysokości 50 milionów złotych konkuruje 316 nadesłanych do NCN wniosków. Wyniki konkursu będą znane w październiku 2011.

Informacje o terminie ogłoszenia kolejnej edycji konkursu oraz regulaminie konkursowym zostaną zamieszczone na stronie internetowej NCN.

Kontakty z instytucjami zagranicznymi

National Science Foundation, USA

15 kwietnia 2011 r. Narodowe Centrum Nauki (NCN) odwiedziła Carina Barth, przedstawicielka National Science Foundation (NSF), amerykańskiej agencji federalnej powołanej do finansowania badań podstawowych. Podczas spotkania z Dyrektorem Centrum prof. Andrzejem Jajszczykiem reprezentantka NSF zapoznała się z misją NCN oraz przedstawiła obszary działania amerykańskiej agencji. Ponadto rozpoczęto rozmowy na temat przyszłej współpracy między instytucjami, która miałaby zaowocować udziałem polskich naukowców w projektach finansowanych przez NSF.

European Research Council

European Research Council (ERC) jest organizacją wspierającą badania naukowe w Europie. Jej priorytetem jest promowanie interdyscyplinarnych badań wykraczających poza dotychczasowy stan wiedzy. Członkowie Rady Narodowego Centrum Nauki niejednokrotnie brali udział w konferencjach organizowanych przez ERC oraz w pracach ERC, pełniąc na przykład funkcje ekspertów oceniających wnioski o finansowanie badań. W czerwcu 2011 roku podczas konferencji „Promoting Excellence in Research in Europe" Przewodniczący Rady Narodowego Centrum Nauki prof. dr hab. Michał Karoński wygłosił prelekcję na temat systemu finansowania nauki w Polsce oraz zasad przyznawania grantów naukowych przez NCN.

National Science Council, Tajwan

5 lipca 2011 r. Narodowe Centrum Nauki odwiedził Lou-Chuang Lee, Minister stojący na czele National Science Council (Narodowej Rady Nauki) z Tajwanu, który przybył do Krakowa z oficjalną wizytą na zaproszenie Dyrektora Narodowego Centrum Nauki prof. dr. hab. inż. Andrzeja Jajszczyka.

Podczas wizyty prowadzono rozmowy na temat nawiązania współpracy między Narodowym Centrum Nauki a National Science Council of Taiwan. Gospodarzem spotkania był prof. dr hab. Michał Karoński, Przewodniczący Rady Narodowego Centrum Nauki. Podczas spotkania goście i gospodarze przedstawili zasady finansowania nauki na Tajwanie i w Polsce, zaprezentowali również główne zadania National Science Council oraz Narodowego Centrum Nauki. W najbliższym czasie rozpoczną się negocjacje w sprawie rozpoczęcia współpracy między obydwiema instytucjami, których rezultatem będzie możliwość finansowania wspólnych programów wspierających rozwój badań podstawowych.

Program pobytu delegacji w Krakowie obejmował również spotkanie z władzami Akademii Górniczo Hutniczej, połączone z prezentacją Katedry Telekomunikacji AGH. W ramach krótkiego programu turystycznego goście z Tajwanu mieli również okazję zwiedzić Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius oraz Kopalnię Soli w Wieliczce. Ministrowi Lee towarzyszyli prof. Tsung-Tai Lin oraz Shen-Da Fuh, przedstawiciele Departamentu Współpracy Międzynarodowej NSC, Jonathan Shieh, dyrektor Wydziału Nauki i Technologii Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej w Pradze, oraz Cecilia Chao, przedstawicielka Biura Gospodarczego i Kulturalnego Tajpej w Warszawie. Stronę polską, oprócz Przewodniczącego Rady NCN, reprezentowali Justyna Woźniakowska, Zastępca Dyrektora NCN, oraz prof. dr hab. Krzysztof Frysztacki i prof. dr hab. Zbigniew Błocki, członkowie Rady NCN.

Wizyta delegacji tajwańskiej w Krakowie była konsekwencją rozmów prowadzonych w kwietniu 2011 r. przez Dyrektora NCN oraz prof. dr. hab. Henryka Kozłowskiego, członka Rady NCN, z przedstawicielami National Science Council of Taiwan podczas Global Science Leaders Forum w Tajpej, poświęconego nowoczesnym technologiom oraz sytuacji nauki w dobie kryzysu. Konferencja ta zgromadziła liczne grono osób odpowiedzialnych za finansowanie nauki i politykę naukową z całego świata. Prof. Andrzej Jajszczyk wygłosił referat pt. ICT Research in Poland, w którym mówił o prowadzonych w Polsce badaniach w obszarze technik informacyjnych, a także o sposobach ich finansowania.

Recenzenci zagraniczni

Ocena wniosków o finansowanie projektów badawczych spływających do NCN odbywa się w dwóch etapach. W pierwszym etapie zaangażowani są jedynie eksperci krajowi tworzący zespoły ekspertów powoływane w każdej edycji konkursu. Podczas obrad zespół ekspertów z danej dziedziny (panelu) dokonuje wstępnej oceny każdego wniosku i podejmuje decyzję o jego odrzuceniu lub kwalifikacji do drugiego etapu, korzystając przy tym z opinii opracowanych wcześniej przez dwóch członków zespołu.

Wnioski, które otrzymają pozytywne opinie zespołów ekspertów podczas pierwszego etapu oceny, recenzowane są w drugiej fazie przez specjalistów zewnętrznych, w tym specjalistów z zagranicy. Na podstawie tych recenzji zespoły ekspertów podejmują ostateczne decyzje o kwalifikacji konkretnych projektów do finansowania.

Na drugim etapie oceny większość wniosków będzie kierowana do ekspertów z zagranicy. Specjaliści zagraniczni są rekomendowani przez członków Zespołów Ekspertów. Ich udział w procesie oceny wniosków jest szczególnie ważny, pozwala bowiem określić miejsce polskiej nauki w kontekście międzynarodowym i spojrzeć na oceniane wnioski w szerszej perspektywie.