Środowisko życia i dieta prażubra w późnym plejstocenie

Moje badania dotyczą żubra pierwotnego (łac. Bison priscus), który obok mamuta, nosorożca włochatego i jelenia olbrzymiego był jednym z ostatnich dużych roślinożerców, które przetrwały w Eurazji do przełomu plejstocenu i holocenu. Gatunek ten był spokrewniony ze współcześnie żyjącym żubrem i bizonem amerykańskim. Pomimo licznie odnalezionych fragmentów kostnych, znajdujących się w kolekcjach muzealnych na obszarze Eurazji, wiedza na temat paleoekologii prażubra jest niewielka. W moich badaniach chciałabym odpowiedzieć na pytania dotyczące diety żubra pierwotnego oraz jej związku z wyginięciem tego gatunku. Jaki typ roślinności dominował w diecie żubra pierwotnego w różnych obszarach geograficznych oraz okresach późnego plejstocenu? Czy rodzaj i charakter diety tego gatunku odzwierciedlał strukturę pokrywy roślinnej w miejscach jego występowania? Szczególnie interesuje mnie czy w okresie późnego plejstocenu oraz na przełomie plejstocenu i holocenu żubr pierwotny był typowym trawożercą o wąskim spektrum pokarmowo-środowiskowym, co czyniło go mniej przystosowanym do zmian klimatycznych i środowiskowych i mogło skutkować jego wyginięciem.

Do badań posłużą mi kości i zęby żubra pierwotnego znajdujące się w zbiorach muzealnych, które zostaną poddane analizie datowania radiowęglowego (¹⁴C) w celu określenia ich wieku. Analiza zawartości stabilnych izotopów węgla i azotu kolagenu kości pozwoli natomiast określić rodzaj środowisk żerowania prażubra (tereny otwarte czy leśne) oraz jego diety. Dodatkową metodą pozwalającą zbadać charakter diety żubra (trawiasty, pędowy czy mieszany) będzie trójwymiarowa analiza struktury mikrośladów starcia powierzchni uzębienia (ang. 3D-DMTA). Mam nadzieję, że wiedza na temat wzorca użytkowania środowisk i diety żubra pierwotnego w obszarach o zróżnicowanej pokrywie roślinnej na obszarach jego występowania, pozwoli lepiej zrozumieć zmiany zachodzące pod koniec ostatniej epoki lodowcowej oraz ich wpływ na ekologię żerowania i wyginięcie tego gatunku.

mgr Emilia Hofman-Kamińska

Absolwentka ochrony środowiska na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Obecnie doktorantka na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentka w Instytucie Biologii Ssaków PAN w Białowieży. Warsztat metod stosowanych w badaniach paleoekologicznych nabyła podczas staży na Wydziale Paleobiologii i Biogeologii Uniwersytetu w Tybindze w Niemczech oraz w Instytucie Paleoprymatologii i Paleontologii Człowieka oraz Ewolucji Paleośrodowisk (IPHEP) Uniwersytetu w Poitiers we Francji. W realizowanym obecnie projekcie doktorskim zajmuje się badaniem czasowo-przestrzennych zmian środowisk żerowania oraz diety żubra (Bison bonasus), tura (Bos primigenius) i łosia (Alces alces) w Europie w okresie holocenu.

Data publikacji: 17.10.2016