Zanieczyszczenia powietrza a choroby autoimmunologiczne: rola wielofazowej chemii nieorganicznej

Celem projektu jest zbadanie wpływu cząstek zawierających związki metali, stanowiących zanieczyszczenie powietrza, na przebieg chorób autoimmunologicznych. Projekt obejmuje przeprowadzenie testów chemicznych oraz immunologicznych badań przedklinicznych i klinicznych. Badania będą realizowane przez interdyscyplinarny zespół naukowców z Wydziału Chemii i Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Badania będą koncentrować się na wpływie cząstek zawieszonych w powietrzu na takie choroby autoimmunologiczne. Zakładamy, że wybrane związki nieorganiczne, stanowiące składniki pyłów, mogą odgrywać istotną rolę w indukcji stresu oksydacyjnego i powodować odpowiedź immunologiczną i  autoimmunologiczną.

Wielopłaszczyznowe badania będą obejmowały charakterystykę cząstek pyłów, ich reaktywność w układach modelowych oraz badania in vitro i in vivo. Ponadto pojęte zostaną badania biologiczne na komórkach wyizolowanych z krwi pobieranej od pacjentów cierpiących na wybrane choroby autoimmunologiczne.

Obecnie obserwuje się stały wzrost częstości występowania chorób autoimmunizacyjnych. W wielu z nich występują nieodwracalne uszkodzenia mózgu czy struktury kości. Skutkuje to wzrostem liczby osób z niepełnosprawnością fizyczną, intelektualną, a przez to gorszą jakością życia. W skrajnych sytuacjach chorzy tracą niezależność w codziennym funkcjonowaniu, co powoduje istotny wzrost kosztów społecznych i ekonomicznych. W celu znalezienia możliwych rozwiązań konieczne jest lepsze zrozumienie przyczyn inicjacji i rozwoju tego typu chorób. Badania na temat korelacji pomiędzy zanieczyszczeniem środowiska a zaburzeniami autoimmunizacyjnymi mogą przyczynić się do rozwiązania przedstawionego problemu.

Umiejscowienie konsorcjum naukowego w Krakowie ma znaczenie szczególne w kontekście najnowszych danych środowiskowych wskazujących na dramatycznie wysokie zanieczyszczenie powietrza cząstkami pyłów. Postuluje się, że może ono mieć istotny wpływ na rozwój chorób autoimmunologicznych. Podejmowane badania mają na celu dostarczenie informacji potwierdzających ich rolę w rozwoju takich chorób. Realizacja projektu powinna dostarczyć argumentów do podjęcia działań dążących do ograniczenia emisji pyłów, których głównym źródłem są m.in. elektrociepłownie i transport.