Naukowcy i granty w Polsce w 2017 r. – statystyki konkursów Narodowego Centrum Nauki


Wednesday, 22 August 2018

Prezentujemy Statystyki konkursów 2017, które w syntetyczny sposób przedstawiają dane liczbowe dotyczące wszystkich ogłoszonych i rozstrzygniętych w 2017 r. konkursów.

W zeszłym roku ogłosiliśmy 12 i rozstrzygnęliśmy tyle samo regularnych konkursów. W ramach rozstrzygniętych w tym czasie konkursów do NCN wpłynęło ponad 10 tys. wniosków, a 2940 zostało zakwalifikowanych do finansowania. Liczbowy wskaźnik sukcesu (czyli stosunek liczby wniosków zakwalifikowanych do finansowania do liczby wniosków złożonych) wyniósł aż 29%. Łączna kwota przyznanego finansowania to ponad 1,1 mld zł.

Najbardziej popularnym konkursem w ofercie NCN w ubiegłym roku był OPUS skierowany do szerokiego grona naukowców – w jego dwóch rozstrzygniętych edycjach spłynęło do Centrum ponad 3,6 tys. wniosków, z czego 890 dostało wsparcie finansowe w łącznej wysokości ponad 694 mln zł. Drugie miejsce na podium zajmuje PRELUDIUM – w rozstrzygniętych w 2017 r. dwóch edycjach tego konkursu o finansowanie ubiegało się ponad 2,3 tys. badaczy bez stopnia naukowego doktora. Dzięki wsparciu NCN swoje badania zrealizuje niemal 700 osób i otrzymają one wsparcie w wysokości prawie 79,2 mln zł.

Dużym zainteresowaniem cieszyła się również pierwsza edycja konkursu MINIATURA, w którym naukowcy ze stopniem doktora mogli uzyskać do 50 tys. zł na realizację pojedynczego działania naukowego na okres do 12 miesięcy. Do Centrum wpłynęło aż 2120 wniosków, spośród których 828 zostało sfinansowanych. Do laureatów powędrowały środki w wysokości niemal 30 mln zł.

Wykres 1. Liczba wniosków złożonych i zakwalifikowanych do finansowania w poszczególnych typach regularnych konkursów rozstrzygniętych w 2017 r. wraz z liczbowym wskaźnikiem sukcesu

Najbardziej aktywną i jednocześnie najbardziej skuteczną w ubieganiu się o środki z Narodowego Centrum Nauki grupą naukowców byli przedstawiciele nauk ścisłych i technicznych – złożyli oni aż 3705 wniosków w konkursach roztsrzygniętych w 2017 r., a wskaźnik sukcesu dla tej grupy wyniósł 32%. Na drugim miejscu pod względem liczby złożonych wniosków byli badacze prowadzący badania w naukach o życiu (3314 złożonych wniosków, wskaźnik sukcesu 31%), zaś naukowcy zgłębiający zagadnienia z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce złożyli 3159 wniosków, z czego finansowanie otrzyma 23% projektów.

Wykres 2. Liczba wniosków złożonych i zakwalifikowanych do finansowania w regularnych konkursach rozstrzygniętych w 2017 r. w poszczególnych grupach nauk

Najwięcej środków w konkursach rozstrzygniętych przez Narodowe Centrum Nauki w ubiegłym roku otrzymali naukowcy prowadzący badania w województwach, w których znajdują się najsilniejsze ośrodki akademickie w Polsce: w województwach mazowieckim, małopolskim oraz wielkopolskim. Tamtejszym jednostkom naukowym zostało przyznane finansowanie w wysokości odpowiednio 381, 220 oraz 145 mln złotych. Finansowanie w przedziale 50-100 mln zł otrzymają jednostki z województw dolnośląskiego, pomorskiego, łódzkiego i śląskiego. Pozostałym regionom przypadną łącznie niemal 134 miliony złotych na cały okres finansowania projektów wyłonionych w konkursach rozstrzygniętych w 2017 r.

Rysunek 1. Wysokość przyznanego finansowania w danym województwie wraz z liczbą wniosków zakwalifikowanych do finansowania w poszczególnych grupach nauk w konkursach rozstrzygniętych w 2017 r.

Współpraca międzynarodowa

W 2017 r. Centrum ogłosiło 10 i rozstrzygnęło również 10 konkursów międzynarodowych. W tym czasie polscy naukowcy złożyli 722 wnioski w konkursach międzynarodowych. Do finansowania zakwalifikowano 170 projektów kierowanych przez polskich badaczy, w tym 36 w ramach konkursu POLONEZ 3 oraz 38 w ramach konkursu BEETHOVEN 2. Ponadto 45 wniosków wpłynęło w konkursie Dioscuri na utworzenie centrów doskonałości naukowej. Partnerzy z 26 krajów będą współpracować z polskimi naukowcami realizującymi projekty w ramach konkursu HARMONIA 8.

Również proces oceny wniosków w NCN ma istotny międzynarodowy aspekt. Wnioski przechodzą w Centrum procedurę dwuetapowej oceny środowiskowej, przy czym na pierwszym etapie swoją opinię o projektowanych badaniach wyrażają eksperci będący członkami Zespołów Ekspertów powoływanych osobno dla danej dyscypliny naukowej lub grupy dyscyplin spośród wybitnych polskich naukowców. Na drugim etapie oceny do współpracy zapraszani są eksperci zewnętrzni  – uznani w świecie specjaliści w danej dziedzinie, którzy recenzują wnioski. Z uwzględnieniem ich opinii oraz po dyskusji panelowej Zespół Ekspertów przygotowuje ostateczną listę wniosków zakwalifikowanych do finansowania.

Udział ekspertów zagranicznych w recenzowaniu wniosków na drugim etapie oceny co roku systematycznie wzrasta. W konkursach rozstrzygniętych w 2017 r. na drugim etapie oceny Centrum korzystało ze wsparcia aż 7674 ekspertów zagranicznych, którzy wykonali 92% recenzji wniosków. Najczęściej z Narodowym Centrum Nauki współpracują eksperci ze Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch i Francji. Z drugiej strony, recenzje przygotowywali również specjaliści z tak odległych krajów, jak Barbados, Peru czy Sri Lanka.


Rysunek 2. Kraje afiliacji naukowej ekspertów zagranicznych zaangażowanych w proces oceny wniosków w konkursach rozstrzygniętych w 2017 r. wraz z liczbą recenzentów

Nowe konkursy w ofercie NCN

W 2017 r. po raz pierwszy zostały rozstrzygnięte trzy nowe konkursy w ofercie NCN – wspomniana już MINIATURA na pojedyncze działania naukowe, UWERTURA na staże w zagranicznych zespołach naukowych realizujących granty ERC i SONATINA na projekty badawcze realizowane przez osoby posiadające stopień naukowy doktora, uzyskany w okresie do 3 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem. W konkursie SONATINA 1 do NCN spłynęły 123 wnioski, spośród których wyłoniono 36 najlepszych, którzy otrzymają finansowanie w łącznej wysokości ponad 24 mln zł. Z kolei w konkursie UWERTURA, który ma być przygotowaniem do ubiegania się o granty European Research Council o staże wnioskowało 24 naukowców. Spośród nich zostało wybranych 7 laureatów, którzy realizują lub już zrealizowali staże o łącznej wartości niemal 558 tys. zł.

Zapraszamy do zapoznania się z całością publikacji.