Plan zarządzania danymi badawczymi - najczęściej zadawane pytania

W związku z pojawiającymi się pytaniami dotyczącymi sposobu oceny i ewentualnego wprowadzania zmian do Planu Zarządzania Danymi poniżej przedstawiamy odpowiedzi na niektóre z nich.

1. Jak oceniane będą plany zarządzania danymi badawczymi i kto będzie je oceniał?

Zgodnie z Regulaminem dot. oceny wniosków np. https://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/pliki/regulaminy/kryteria_oceny_maestro.pdf

Plan Zarządzania Danymi podlega ocenie opisowej  i jest oceniany jako oddzielne pytanie, nie jest częścią pytania o możliwość wykonania w kryterium C. Pytanie brzmi: Czy zarządzanie danymi zostało zaplanowane odpowiednio, nieodpowiednio lub nie dotyczy. W przypadku wybrania odpowiedzi „nieodpowiednio” ekspert musi to uzasadnić.

2.  Czy  ocena Planu Zarządzania Danymi może się różnić w różnych konkursach, czy będzie to element stały oceny możliwości wykonania, jak wskazano tutaj: https://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/pliki/kryteria_oceny_OPUS.pdf?

Pytania formularza nie różnią się w konkursach i na dzień dzisiejszy nie planuje się stworzenia odrębnego formularza Planu dla danej dziedziny (NZ, HS, ST). Pytanie o poprawność Planu nie stanowi kryterium oceny w pkt. C.

3. Czy Plan Zarządzania Danymi może być zmieniony? Czy trzeba to zgłaszać, a jeżeli tak - to w jaki sposób i w którym momencie?

Zalecane jest uaktualnianie Planu Zarządzania Danymi w trakcie trwania projektu, ale nie ma obowiązku informowania o tym Centrum. W raporcie końcowym należy opisać stan faktyczny dot. danych w projekcie na dzień zakończenia projektu, zrozumiałym jest, że może on być inny niż planowany.

4. Czy ponowna analiza DMP na zakończenie projektu będzie wpływać na jego rozliczenie/nierozliczenie?

Tak, zgodnie z przyjętym Regulaminem ocena końcowa Planu Zarządzania Danymi na etapie raportu końcowego podlegać będzie ocenie. I jeśli plan będzie niekompletny to zostanie odesłany do uzupełnienia/korekty. Teoretycznie, zgodnie z zapisami umowy grantowej przesłanie niekompletnego raportu końcowego może być podstawą sankcji.

5. Czy można konsultować z Państwem na bieżąco zmiany w Planie Zarządzania Danymi?

Plan Zarządzania Danymi podobnie jak Raport merytoryczny, w raporcie końcowym,  nie podlegają konsultacji z Centrum. Jest to bowiem część merytoryczna projektu podlegająca ocenie eksperckiej.

6. W jaki sposób weryfikowana będzie kwestia spełnienia zapisanych w planach postanowień?

Plan Zarządzania Danymi podlegać może takim samym zmianom w trakcie realizacji projektu jakim podlega Plan badawczy. Jest on bowiem z nim bezpośrednio związany. A zatem podlega eksperckiej ocenie merytorycznej na etapie oceny raportu końcowego. Ocena będzie polegać na porównaniu planu z wniosku z faktycznym jego wykonaniem. Jeśli zmiany merytoryczne w projekcie są uzasadnione to również uzasadnione są zmiany  np. formatu lub wielkości generowanych danych. Z punktu widzenia Centrum ważne jest czy dane są w odpowiedni sposób archiwizowane, zgodnie z zasadami FAIR (zapewniony jest manualny lub maszynowy dostęp do danych) i czy są lub będą udostępniane, a  jeśli tak to na jakich warunkach.

7. Czy planowane są zmiany w tym zakresie, np. zwiększenie miejsca w formularzu?

Tak, niektóre pola edytowalne będą miały zwiększona liczbę znaków w formularzu już od  marcowej edycji konkursów.

8. W piśmie Dyrektora NCN z 3.04.2019 r. jest mowa o “skróconym planie zarządzania danymi badawczymi”- czy powinien powstać także pełny plan?

W formularzu wniosku jest tylko jedna forma formularza, skrócona. Centrum nie oczekuje tworzenia bardzo szczegółowych planów, stąd początkowo przydzielono została liczba 400 znaków w danym punkcie formularza. Na życzenie wnioskodawców została ona już podwojona. Centrum nie wymaga tworzenia innego planu, gdyby tak było wymóg taki znalazłby się w Regulaminie konkursu lub w umowie grantowej.

9. W wytycznych jest zapis mówiący, że dane należy udostępnić możliwie szybko - czy wymogi w tym zakresie zostaną doprecyzowane w planowanej polityce otwartości?

W szczególności chodzi o to, jakie dane należy udostępniać, w jakim zakresie i na jakich zasadach? Czy są jakieś rekomendowane lub preferowane licencje? Czy np. dane mogą być udostępnione jedynie w ograniczony sposób innym naukowcom lub na licencjach, które ograniczają możliwość ponownego wykorzystania danych, bez dodatkowego uzasadnienia dla takich rozwiązań?

Wybór danych, które należy udostępnić to kwestia indywidualna badacza. Oczywistym wydaje się, że otwarty dostęp powinien być zapewniony do tych danych, które stanowią podstawę opublikowanych wyników, aby umożliwić innym badaczom ich weryfikację . Dane te powinny być udostępniane w momencie ukazania się publikacji. W pozostałym zakresie decyduje badacz mając na uwadze ograniczenia formalno-prawne lub inne wskazane w uzasadnieniu.

10. Czy planują Państwo modyfikację wytycznych mającą na celu uściślenie terminologii, w szczególności w zakresie kwestii prawnych i technicznych lub okresu przechowywania danych?

Pewne zmiany pojawią się w Wytycznych już od najbliższej ogłaszanej edycji konkursów (16 marca br.) Rekomendowany czas przechowywania danych- 10 lat- wynika bezpośrednio z zasad Kodeksu rzetelności naukowej oraz zapisów umowy grantowej, wskazującej na możliwość  przeprowadzenia kontroli w podmiocie realizującym projekt do 5-ciu lat po jego zakończeniu. Do subiektywnej oceny badacza pozostaje określnie przez jak długi okres czasu dane posiadają wartość naukową.