prof. dr hab. Barbara Lipińska

prof. dr hab. Barbara Lipińska

• Jednostka: Uniwersytet Gdański
• Wydział: Biologii

 

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, kierunek Biologia, specjalizacja Biochemia, 1970), w 1979 r. uzyskała stopień doktora nauk przyrodniczych na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Gdańskiego. Staże podoktorskie odbyła w Zakładzie Mikrobiologii i Biologii Molekularnej Tufts University, Boston, MA, USA (1980-1982) oraz w Zakładzie Biologii Molekularnej Komórki i Wirusów w University of Utah, Salt Lake City, Utah, USA (1985-1988). Stopień doktora habilitowanego nauk przyrodniczych został jej nadany przez Radę Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego w roku 1990, tytuł profesora uzyskała w 1999 r. W latach 1993-2017 kierowała Katedrą Biochemii (przekształconą następnie w Katedrę Biochemii Ogólnej i Medycznej) Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Jej główna tematyka badawcza związana jest z rolą białek opiekuńczych i proteaz w odpowiedzi na stres komórkowy oraz w transformacji nowotworowej i odpowiedzi autoimmunologicznej. Efektem jej współpracy z prof. C. Georgopoulosem z University of Utah było odkrycie bakteryjnej proteazy HtrA (High temperature requirement A), niezbędnej do przeżycia w warunkach stresowych. Identyfikacja tej proteazy stało się początkiem badań jej zespołu nad strukturą i funkcją zachowanych ewolucyjnie białek tworzących rodzinę białek HtrA, wykazujących aktywność proteolityczna i opiekuńczą. Wraz z zespołem scharakteryzowała szereg białek HtrA bakterii oraz człowieka i wykazała związek tych ostatnich z onkogenezą. Aktualne badania dotyczą mechanizmu działania białek HtrA w procesie apoptozy. Równolegle prowadzone badania dotyczyły mechanizmu funkcjonowania i specyficzności gatunkowej białek opiekuńczych z rodziny Hsp70, Hsp60 i Hsp40, a także udziału tych ostatnich w odpowiedzi autoimmunolgicznej w reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Współautorka 76 publikacji cytowanych 1920 razy (bez auto-cytacji), współczynnik Hirsha równy 22. Kierowniczka grantów finansowanych przez KBN, MNiSW, FNP, NCN. Była członkiem paneli KBN, NCN i European Research Council, recenzujących aplikacje grantowe. Laureatka nagrody indywidualnej Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, nagród zespołowych PANu i Ministra Edukacji Narodowej, nagród Rektora Uniwersytetu Gdańskiego. Wypromowała 13 doktorów.